@livewireStyle
header.home link

Vraag van de maand: wat eet een paard?

Hij komt, hij komt! En hij brengt zijn paard mee. Die goeie oude Sint en zijn Slecht Weer Vandaag. Wat zet je best klaar voor het paard? Zodat het op een nacht alle pakjes afgeleverd krijgt en er geen kinderen teleurgesteld zijn.
3 december 2015  – Laatste update 4 april 2020 16:22
Lees meer over:

Hij komt, hij komt, hij komt! De Sint, zijn pieten en vooral zijn paard sleuren zaterdagnacht weer tonnen speelgoed met zich mee, over onze daken en door onze sloten. Zet dus zeker een flesje bier klaar voor de pieten en wat water en een lekkere wortel voor het paard. Wedden dat het zondagochtend allemaal op zal zijn? :)

Nu we het erover hebben: wat eet een paard zoals Slecht Weer Vandaag eigenlijk? Wortels ja, en gras op de wei. Maar verder? Een overzicht.

 

Ruwvoeder: vers gras, kuilgras en hooi

Gras en hooi zijn de belangrijkste voedingsmiddelen van een paard. Vers gras op de wei en ingekuild gras of hooi in de stal. We noemen dit ruwvoeder.

  • Ingekuild gras of kuilgras is gras dat gemaaid werd en daarna gestort en aangedrukt werd onder een zijl in een kuil of samengeperst werd in een baal omwikkeld met plastiek. Dat aandrukken of samenpersen is belangrijk, omdat er geen zuurstof in de baal of kuil aanwezig mag zijn. Zuurstof is immers nefast voor het fermentatieproces dat nodig is om het gras te bewaren. Kuilgras voor paarden is overigens niet hetzelfde als kuilgras voor koeien! Voor koeien wordt jong, fijn en mals gras ingekuild (dat meer suikers en eiwitten bevat), voor paarden grof, lang en droger gras. Het kuilgras mag een frisse, zurige geur hebben en wat vochtig zijn, maar mag niet stinken of beschimmeld zijn.
     
  • Hooi is nog droger en grover van structuur dan kuilgras voor paarden. Het wordt gemaaid in de aarfase (zodat het eiwitgehalte laag is en het vezelgehalte hoog) en blijft daarna een week op de weide drogen. Omdat het droog is, kan het langer bewaard worden dan kuilgras – ongeveer een jaar. Belangrijk is dat hooi voor paarden niet te stoffig is (paarden hebben snel last van allergie) en niet nat werd tijdens het maaien (om schimmelvorming te vermijden).
     

gras-tris.png

Beeld: unsplash

 

Dit rantsoen is geschikt voor de meeste paarden. Sommige hebben echter andere, specifieke behoeften. Een te mager paard bijvoorbeeld kan best groen, fijner hooi en luzerne (bevat meer voedingsstoffen) gevoederd worden, terwijl een te dik paard beter zeer grof hooi eet. Een paard dat op de weide graast, zal bovendien niet alleen gras eten, maar ook bladeren, kruiden, planten en zelfs takken. Dit is prima, zolang het geen giftige kruiden of planten zijn zoals Jacobskruiskruid.

Aan ruwvoeder kan een paard overigens bijna nooit te veel hebben. Een paard is immers de hele dag door aan het eten of eten aan het uitzoeken (foerageergedrag): het neemt zo’n 14 tot 16 uur van zijn tijd per dag in beslag (!). Zijn verteringsstelsel is dan ook op deze continue aanvoer van kleine beetjes ruwvoeder ingesteld. Met andere woorden: een paard heeft een kleine maag. En als die maag leeg is, stijgt de concentratie maagzuur erin snel. Als er dus te veel tijd zit tussen twee maaltijden, loopt een paard meer risico op een maagzweer. Daarom is het belangrijk dat een paard altijd voldoende gras en hooi beschikbaar heeft, ook ‘s nachts. En wat is voldoende? Per dag zo’n 2 tot 2,5 kg kuilgras per 100 kg lichaamsgewicht of 1,5 kg hooi per 100 kg lichaamsgewicht.

 

Krachtvoeder

Zo’n 60 procent van wat een paard eet moet uit ruwvoeder bestaan. De rest kan bestaan uit krachtvoer, aanvullingen en extraatjes. Vooral paarden die moeten werken, hebben nood aan wat krachtvoeder. De hoeveelheid moet echter altijd afgestemd worden op de specifieke behoeften van het paard (conditie, metabolisme, verwachte arbeid). Te veel krachtvoer kan immers zijn spijsverteringsstelsel grondig verstoren.

Krachtvoer heeft een hogere voedingswaarde dan ruwvoeder en bevat veel vitaminen en minderalen. Voorbeelden van krachtvoer zijn granen, brokken en muesli.

  • Granen die geschikt zijn voor paarden zijn haver, gerst, tarwe, spelt en maïs.
     
  • Brokken en muesli zijn mengvoerders. Ze bestaan uit verschillende grondstoffen die worden gemengd in een mengvoederfabriek. In de praktijk zijn het vaak granen en soms bietenpulp die worden verrijkt met mineralen en vitaminen. Soms wordt er ook olie aan toegevoegd, vooral voor sportpaarden is dit nuttig. Olie levert extra energie en houdt de vacht van een paard mooi glanzend.

 

gerst-tris.png

Beeld: unsplash

 

Snoepjes en aanvullingen

Behalve ruw- en krachtvoeder krijgt een paard soms supplementen (vitaminen en mineralen), snoepjes ter afwisseling en een liksteen.

  • Paarden die zwaar werk leveren of ziek zijn (geweest), hebben soms nood aan extra vitaminen en mineralen. Dat kan via mengvoeder aangeleverd worden, of apart in speciale supplementen.
     
  • Een liksteen of zoutblok in de stal is een absolute vereiste voor paarden die zich vaak in het zweet werken. Zo kunnen ze naar eigen behoefte wat extra zout opnemen.
     
  • Voederbieten, appels en wortels vallen onder de categorie extraatjes of snoepjes. Paarden zijn er dol op – net als wij houden ze immers van een beetje afwisseling. Voederbieten en wortels vormen een gezond tussendoortje. Appels bevatten iets meer suiker en zuren, waardoor je er iets voorzichtiger mee moet omgaan. Te veel appels kan bijvoorbeeld diarree veroorzaken.
     

voederbieten.png

Beeld: voederbieten - Wim Fobelets

 

Sommige kinderen leggen naast hun schoen behalve een wortel ook een suikerklontje klaar voor het paard van Sinterklaas. Dat is lief, maar het is een snoepje dat niet te vaak door een paard gegeten mag worden. Anders wordt het te dik en kan het volgend jaar niet meer over de daken lopen :).

 

Luzerne

Luzerne is eigenlijk een ruwvoeder maar wordt soms als alternatief of aanvulling van krachtvoeder gegeven. Dit omdat het meer voedingsstoffen bevat dan gras of hooi. Vooral voor jonge en oude paarden kan het nuttig zijn. Het stimuleert de groei, de spieropbouw en de spijsvertering. Luzerne kan echter niet volledig hooi of kuilgras op het menu van een paard vervangen. Het mag slechts in beperkte mate per dag aan een paard gevoederd worden (1,5 tot 3 kg).

 

Nog even dit…

Het spijsverteringsstelsel van een paard is erg gevoelig. Daarom is het belangrijk geleidelijk over te schakelen wanneer je van voeder wil veranderen, en het menu van je paard zorgvuldig samen te stellen. Meerdere uren zonder (ruw)voeder bijvoorbeeld zorgt voor problemen, net als te veel krachtvoeder (te veel koolhydraten). Daarenboven wordt een paard snel dik van vers gras. Een hele dag op een malse weide laten grazen is dus ook niet ideaal. Sommige paardenhouders bakenen daarom bepaalde zones van de weide af, zodat een paard niet meteen alles kan opeten.

 

En om af te ronden…

Wist je dat paarden niet kunnen overgeven? Het voeder dat in hun slokdarm terecht komt, wordt door spiersamentrekkingen verder geduwd naar de maag. Maar die spiersamentrekkingen kunnen maar één kant op: altijd richting maag, nooit opnieuw richting mond.

 

paard-in-sneeuw-tris.png

Beeld: unsplash

 

Bronnen: knhs.nl, voervergelijk.nl, horseinfo.nl, natuurlijkpaarden.nl

Gerelateerde artikels