Groenten beschermen tegen (nacht)vorst: 6 tips

Brrr, de eerste nachtvorst is een feit. Terwijl wij ons lekker in een dekentje rollen, staan de laatste groenten te rillen op het veld of in onze moestuin. Hoewel sommige groenten zich daar prima bij voelen, zijn er ook enkelen die wel wat bescherming tegen de winterkou kunnen gebruiken. Speciaal voor die koukleumen geven wij 6 tips, en om af te sluiten kijken we hoe de pro’s het doen op het veld.

Koukleumen en winterkoningen

Voor je gaat nadenken over hoe je je groentetuin moet beschermen tegen de vorst, moet je weten welke planten bescherming nodig hebben. Sommige groenten hun tenen bevriezen al bij lichte vorst, terwijl enkele sterkhouders pas bij lange periodes van strenge vrieskou een beetje extra bescherming nodig hebben. Een grondig overzicht kan je vinden op www.plantaardig.com, maar wij zetten de belangrijkste feiten al even voor jou op een rijtje:

• Hebben bij lichte vorst al bescherming nodig: knolselder, andijvie, groene selder en knolvenkel
• Hebben pas bij enkele graden nachtvorst bescherming nodig: wortelen, rode kool, witte kool, witloofwortels, peterselie
• Hebben enkel bij erg strenge vorstperiodes bescherming nodig: winterprei, savooikool, spruiten, winterspinazie, pastinaak en schorseneer

6 tips and tricks

1. Je groenten afdekken is essentieel. Hiervoor gebruik je het best natuurlijke materialen die ademen. Anders red je je planten alleen maar van een vriesdood om hen vervolgens te laten sterven door verstikking of verrotting. Stro is uitstekend isolatiemateriaal. Je kan het goed laten aansluiten rond elke individuele plant zonder hem te verstikken, en je kan er een dikke laag van leggen die alle wind en koude buitensluit.
    
2. Ook karton, jute zakken en zelfs oude lakens kunnen dienst doen. De bladeren die van hogere planten en struiken gevallen zijn, kunnen dienen als natuurlijk deken voor de groenten in je moestuin. Een goed excuus om geen al te grote kuis te houden in je tuin ;-).
    
3. Plastiek laat geen lucht door, en is dus minder geschikt. Maar omdat het winddicht is, biedt het wel een uitstekende bescherming. Daarom kan je een plastieken zeil gebruiken bij korte, erg koude periodes, als extra bescherming. Je moet het dan wel zeker weghalen van zodra het niet meer vriest.
    
4. Een scherpe wind kan de gevoelstemperatuur stevig doen dalen, zelfs als het (nog) niet vriest. Daarom doe je er bij koud en winderig weer ook goed aan je planten af te schermen met lage muurtjes van opeengestapelde bakstenen, een standaard windscherm of enkele paaltje waar je een deken of zeil over trekt.
    
5. Individuele planten kan je met allerlei huishoudraad afdekken. Denk aan omgekeerde emmers, glazen stolpen en halve plastieken flessen. Glas en plastiek laten daarbovenop ook nog zon door, zodat ze een mini-serre vormen. Opnieuw geldt hier wel: verwijder de afdekking als de temperaturen opnieuw boven het vriespunt klimmen.
    
6. Een preventie-tip om af te sluiten: zorg op voorhand voor een goed gedraineerde bodem. Want hoe natter de grond, hoe sneller hij zal bevriezen en hoe sneller je groenten dus vorstschade zullen lijden.
    

Hoe doen landbouwers het?

Afdekken met jutezakken en glazen stolpen is goed en wel in een kleine moestuin, maar landbouwers pakken de zaken natuurlijk iets grootschaliger aan. Op het veld wordt vooral gebruik gemaakt van grote vliesdoeken of geperforeerde plastiekfolie. Vliesdoeken bestaan uit kunststof en zijn zeer licht en water- en luchtdoorlatend. Hierdoor laten zij de gewassen ademen, terwijl de temperatuur eronder toch enkele graden de hoogte in gaat. Ze worden eigenlijk voornamelijk gebruikt om de oogst van sla te vervroegen, maar bieden ook bescherming tegen nachtvorst. Hetzelfde geldt voor geperforeerde plastiekfolie. De gaatjes zorgen voor lucht- en watercirculatie en vermijden dat er vocht ophoopt onder de folie waardoor de planten zouden verstikken.

Landbouwers oogsten de meeste (bewaar)gewassen zoals wortels bovendien voor de vorst inzet en bewaren ze daarna op een koele plaats. In plaats van in de winter, moeten zij daarom voornamelijk in de lente oppassen voor late vorst. Dan kunnen ze de groeiende planten immers nog niet oogsten. Zeker fruittelers beleven bange dagen tijdens koude lentes. Zij doen dan ook beroep op een hele resem aan beschermingsmaatregelen. In het artikel ‘Hoe beschermen fruittelers hun bomen tegen vorstschade’ lees je daar meer over.