@livewireStyle
header.home link

Gezond eten: voor wie door de bomen het bos niet meer ziet

Zoals altijd bij verandering, zijn er voor- en tegenstanders. Dat was niet anders bij de lancering van de vernieuwde voedingsdriehoek. Tijdens de Biotechdag bij VIB in Gent lieten twee experts er hun licht op schijnen, nu de storm wat is gaan liggen. Het goede nieuws: gezond eten is niet zo moeilijk.
26 oktober 2017  – Laatste update 4 april 2020 16:23

Zoals altijd bij verandering, zijn er voor- en tegenstanders. Dat was niet anders bij de lancering van de vernieuwde voedingsdriehoek. Volgens tegenstanders ontbrak er nuance, volgens voorstanders was hij tenminste duidelijk. Tijdens de Biotechdag bij VIB afgelopen weekend in Gent lieten twee experts er hun licht op schijnen, nu de storm wat is gaan liggen. Aan het woord waren Charlotte Boone van Flanders’ Food en endocrinoloog Christophe Matthys van de KU Leuven. Volgens hen zou gezond eten helemaal niet zo moeilijk mogen zijn. Lees even mee.

 

Wat is gezond eten?

We vallen maar meteen met de deur in huis. Matthys en Boone zijn het eens over wat gezond eten is. En goed nieuws, het is helemaal niet zo moeilijk: “We moeten meer groenten en fruit eten. We mogen niet overdrijven met vlees. En we moeten voldoende bewegen”, klinkt het. Verder moeten we onze energiebalans in evenwicht houden: we mogen niet meer energie opnemen dan we nodig hebben, anders verzwaren we. Dus moeten we letten op onze hoeveelheden. “Dit eerder dan zaken te schrappen. Want variëren is belangrijk, en als je zaken schrapt beperk je die variatie.”

Dat laatste is belangrijk, want mensen hebben de neiging om eenzijdig alle vetten, alle suikers en/of alle koolhydraten te schrappen van hun menu wanneer ze gewicht willen verliezen. “Maar dé vetten of dé suikers bestaan niet. De werkelijkheid is complexer dan dat”, stelt Matthys. Vet was tot voor kort bijvoorbeeld de grote boosdoener, maar intussen weten we dat dit niet (helemaal) klopt. Bepaalde vetten heb je nodig.

“Eén specifiek element schrappen is niet goed. Zo kom je tot een ongebalanceerd dieet waarbij je dingen mist”, stelt Boone. Door te variëren zit je altijd goed: zo vermijd je dat je van iets te veel eet en van iets anders te weinig. En even belangrijk: een gebalanceerd dieet waarin ook vet en suiker een plaats krijgen, houd je beter vol.

 

 

De nieuwe voedingsdriehoek

De boodschap van de nieuwe driehoek (zie hierboven) is volgens Christophe Matthys beter te begrijpen dan die van de vorige. “Dat werd ook getest op de figuurlijke man in de straat: voor hem werkt dit beter dan de vorige. Het is nu tenminste duidelijk wat eigenlijk niet mag, want dat staat buiten de driehoek”, stelt hij.

Volgens hem heeft minister van Volksgezondheid Jo Vandeurzen daarmee duidelijk gekozen voor gezondheid en duurzaamheid, in plaats van voor een economisch compromis. Zo’n compromis heeft er in het verleden bijvoorbeeld toe geleid dat de ‘aanbevolen dagelijkse hoeveelheden’ die op voedingsetiketten vermeld worden, niet dezelfde zijn als de hoeveelheden die de Wereldgezondheidsorganisatie WHO vooropstelt. In dat geval werd wel voor een compromis gekozen, eentje die het midden houdt tussen wat de wetenschap aanbeveelt en wat de economische belangen zijn van… de voedingsindustrie.

 

De boze voedingsindustrie?

Door dit soort berichten heeft de voedingsindustrie niet zo’n best imago. Toch valt het best mee in Vlaanderen wat die ‘economische belangen’ betreft. De maatschappelijke perceptie is volgens Boone voor een stuk gebaseerd op Amerikaanse verhalen. Verhalen van op macht beluste multinationals, die het niet al te nauw nemen met de volksgezondheid en het milieu. Die verhalen mogen volgens haar niet zomaar vertaald worden naar de voedingsindustrie in Vlaanderen. “Onze bedrijven zijn helemaal niet zo groot. Het zijn KMO’s, familiebedrijven waar nog met trots voedingsmiddelen geproduceerd worden”, stelt ze gerust.

Bovendien doet de sector volgens haar inspanningen om tegemoet te komen aan maatschappelijke bezorgdheden. Zo zijn er nog maar weinig voedingsmiddelen op de markt die transvetzuren bevatten (“uitgezonderd goedkope bladerdeegproducten, die zijn te vermijden”), werd het algemene zoutgehalte gereduceerd, worden verzadigde vetzuren zo veel mogelijk vervangen door onverzadigde en wordt volop gezocht naar manieren om het suikergehalte in producten te verlagen. “En dat allemaal zonder aan smaak in te boeten, want als het niet lekker is mag het nog zo gezond zijn, niemand zal het kopen”, legt ze de vinger op de wonde.

 

gelukkig-bordje-800x450.jpg

 

Verwarring troef

Over de vele voedingshypes en bijbehorende voedingsgoeroes zoals Pascale Naessens en Sandra Bekkari, heeft Matthys het volgende te zeggen: “Eigenlijk is wat ze zeggen ongeveer hetzelfde. Ze verpakken het alleen anders. En hun boodschap is niet zo verkeerd. Ook zij zeggen dat we meer groenten en fruit moeten eten. Maar die welles-nietes spelletjes onderling brengen mensen in de war. En dát is verkeerd.”

 

Een pleidooi voor guilty pleasures

Het voordeel van de nieuwe driehoek is volgens Matthys zoals gezegd dat hij duidelijker is, zeker inzake de zogenaamde ‘guilty pleasures’ in de rode bol buiten de driehoek. Het probleem met die producten is niet zozeer dát we ze eten, maar dat we ze te vaak eten. Dat ze te alledaags zijn geworden – het zijn geen guilty pleasures meer.

“Taart op zondag mag. Dat is iets om naar uit te kijken. Het wordt pas een probleem wanneer je elke dag, de hele dag door van taart of andere zoetigheid snoept. Hetzelfde met koffiekoeken op zondag. Niets mis mee. Maar beperk het tot zondag. Eet het niet elke dag als ontbijt. Het ís geen ontbijt, het is een dessert”, stelt Boone.

Matthys sluit zich daarbij aan. “Zondigen mag, zolang het zondigen is. Voeding heeft een belangrijke genotsfactor, dat dreigen we te vergeten wanneer we het over gezonde voeding en diëten hebben. Eten mag en moet lekker zijn. Geniet er dus ook van. Eet je chocolade? Geniet er dan van. Maar eet liefst zwarte chocolade, en houd het bij een stukje.”

Zelf eet Matthys elke morgen behalve granola of musli een boterham met choco (“van het bekende merk”). Op de vraag van de moderator of die choco geen palmolie bevat, antwoordt hij ontwijkend “dat het zou kunnen”. Maar hij zal het niet aan zijn hart laten komen. “Die boterham is obligatoir”, lacht hij. En daarmee is misschien wel de belangrijkste boodschap gebracht: niemand is perfect (!), ook professoren niet, en eten moet een plezier blijven. Daar klinken wij op!

 

guilty-pleasures-wafeltjes-800x450.jpg

 

Het hele gesprek kan je vanaf november herbeluisteren/herbekijken op de website van VIB.

De Biotechdag werd dit jaar op zondag 22 oktober 2017 georganiseerd in Gent. Volgens VIB lokte het programma meer dan 4.000 bezoekers. Behalve de labo’s en gebouwen van VIB konden zij de labo’s van UGent, Yakult, ProDigest en AgroSavfe bezoeken, lezingen bijwonen, enzovoort. Het gesprek tussen Boone en Matthys maakte deel uit van de Biotech-babbels.

Gerelateerde artikels