@livewireStyle
header.home link

Gent: waar naartoe voor boerderijen en hoeveproducten?

Om stad en platteland opnieuw met elkaar in contact te brengen, hebben verschillende stadsbesturen de laatste jaren een korteketenproject gelanceerd. Zo ook Gent - vooral Gent. Een overzicht van waar Gentenaars naartoe kunnen om te genieten van den buiten en verse hoeveproducten.
13 april 2015  – Laatste update 4 april 2020 16:22
Beeld: Kirill_M - shutterstock.com

 

Om stad (lees: voedselconsument) en platteland (lees: voedselproducent) opnieuw met elkaar in contact te brengen, hebben verschillende stadsbesturen de laatste jaren een korteketenproject gelanceerd. Het idee erachter is telkens: wij hebben veel monden te voeden, en in onze groene rand wordt wel voedsel geteeld, maar dat voedsel komt niet of nauwelijks in onze stad terecht. We willen dat lokaal geteelde voedsel opnieuw toegankelijk maken voor onze inwoners, zodat onze ecologische voetafdruk daalt en onze inwoners opnieuw voeling krijgen met onze rand en zijn boeren.

Omdat we dit idee prachtig vinden, zetten we de bestaande initiatieven in de verschillende steden op een rijtje. Deze week: Gent, pionier in het hele verhaal.

 

1. Gent en Garde(!)

Gent is de eerste stad die resoluut gaat voor een duurzame en lokale voedselstrategie. Met Gent en Garde wil de stad de CO2-impact van haar voedselsysteem verkleinen en een zichtbare korte voedselketen creëren. Daarbij mikt ze op de hele keten - van productie over verwerking en distributie tot consumptie en afvalverwerking. Meer info vind je hier.

Om het project op gang te trekken werd in 2014 een eerste korte keten wedstrijd georganiseerd. Gentenaars en organisaties konden projectvoorstellen indienen die de korte keten versterken en daarbij rekening houden met de specifieke afzetmarkt van de stad. De winnaars waren ‘Vlees van Gent’ (vzw De Grazer) en ‘puur Gent op je bord’ (vzw Kunstencentrum Vooruit):

  • Vlees van Gent: vzw De Grazer wil consumenten “aanzetten om bij de consumptie van vlees aandacht te hebben voor kwalitatief, lokaal gekweekt en verantwoord vlees, naast de al beschikbare lokale groente- en fruitpakketten”. Hoe dat er concreet zal uitzien, is nog niet duidelijk. Wordt hopelijk snel vervolgd.
     
  • Puur Gent op je bord: in het Vooruit Café kan je nu ook terecht voor lokaal en authentiek gekweekt en verwerkt voedsel, naast het al ruime aanbod bio- en fair trade producten. Verder zal het Café regelmatig op nog andere manieren lokale producten in de kijker zetten, door bijvoorbeeld een lokale dagsoep te serveren of een lokale dagschotel. Ook kocht het Café in 2014 een spilvarken, dat in de Gentse Bijloke was grootgebracht met lokale voedseloverschotten uit horeca en supermarkten. Het varken werd verwerkt in dagschotels en spaghetti. Meer info: www.vooruit.be

Een ander projectvoorstel dat werd ingediend en intussen het levenslicht heeft gezien:

  • Roof Food: een coöperatief dakmoestuinproject gekoppeld aan een vegetarisch cateringbedrijf dat soep en dagschotels levert aan bedrijven in Gent. De eigen moestuin van 500 m² wordt momenteel nog aangelegd op de daken van het Gentse bedrijventerrein De Punt. Voorlopig wordt daarom gewerkt met groenten van andere stadsmoestuinprojecten. Levering (per fiets) is tot nog toe beperkt tot bedrijven aan Dok Noord en de Zuiderpoort, maar dit gebied zou snel uitbreiden. Afhalen is ook mogelijk, na bestelling. Meer info: www.rooffood.be
 
roof-food-gent-tris.png
Beeld: Roof Food

 

Gent en Garde past binnen het project Gent klimaatstad, waarmee de stad ernaar streeft om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn.

Meer info: www.klimaat.stad.gent.be

 

 

2. Boer’nBrood + Gentse korte keten kaart

Boer’nBrood begon in 2012 met het organiseren van een aantal korte keten stadspicknicks in de stad. Het concept was heel eenvoudig: een mobiele stadsboerderij verscheen op een stuk braakliggend grond ergens in de stad, inclusief kippen, schapen, strobalen, moestuinen, boeren en stadstuiniers. Die laatsten stelden een picknickbuffet samen, met ingrediënten die zo lokaal mogelijk werden aangekocht. Bezoekers konden tijdens hun lunch bovendien inhoudelijke workshops volgen, waarin het concept van de korte keten en de mogelijkheden voor voedselproductie in de stad werden uitgelegd.

In 2013 gooiden de initiatiefnemers het over een andere boeg, en stelden een heuse Gentse korte keten kaart samen. Die geeft een overzicht van alle adressen waar je in Gent korteketenproducten kan kopen, eten en drinken. Je kan de kaart hier digitaal bekijken of op een van deze plaatsen in papieren versie afhalen.  

Het project Boer'nBrood is een initiatief van onder meer het Gents MilieuFront, en kon rekenen op steun van de Vlaamse overheid, de stad Gent en de Europese Unie.

Meer info: www.boerenbrood.eu

 

 

3. De Stadstuin

Gent heeft sinds kort een eigen stadstuin aan Dok Zuid. Een stuk braakliggend grond werd er omgebouwd tot moestuin (bakken in verschillende hoogtes, zodat ze handig zijn voor Gentenaars van alle leeftijden) met kippenweides, tuincafé (alleen open op zondag) en tuinbib (ook alleen open op zondag). Verder worden er regelmatig workshops en demonstraties georganiseerd.

De stadstuin aan Dok Zuid is een pilootproject. Bedoeling is dat er nog vele tuinen bijkomen, op andere vergeten hoeken in de stad.

Meer info: www.de-stadstuin.be

 

stadstuin-tris.png

Beeld: De Stadstuin

 

 

4. DOKmoestuin

Ook Dok Noord heeft een stadstuin, beheerd door Sociale Werkplaats De Sleutel: DOKmoestuin. Omdat de grond zelf er te vervuild is, wordt er gewerkt met allerlei soorten bakken en recyclagemateriaal zoals plastic flessen. De doelgroepmedewerkers van De Sleutel onderhouden de moestuin, maar geïnteresseerden zijn welkom om te helpen zaaien, planten, oogsten enzovoort. Ook wie geen ervaring heeft met tuinieren kan helpen, want er wordt begeleiding voorzien. In ruil krijg je een deel van de oogst.

DOK is dit jaar open van 1 mei tot en met 27 september. 

Meer info: www.facebook.com/groentenuitgent, www.dokgent.be, 0474 87 85 09

 

dokmoestuin-tris_michiel-devijver.png

Beeld: DOKmoestuin, Michiel Devijver

 

 

5. Het Spilvarken

In 2014 kweekte de stad Gent haar eigen stadsvarkens en -kippen. Hun tijdelijke verblijfplaats was een stuk grond in de Bijlokesite, waar ze gevoederd werden met onverwerkte lokale voedseloverschotten uit horeca en supermarkten. Buurtbewoners werden geëngageerd voor de verzorging, en dat bleek een succes – maar liefst 40 buren schreven zich in als hulpboer. De drie biggen groeiden in 4 maanden uit tot stevige, vleesrijke varkens, die vervolgens verkocht werden aan horecazaken en inwoners uit de stad. Zo was de cirkel rond: voedselafval en onbenutte grond werden gebruikt voor vlees- en mestproductie, die uiteindelijk werden omgezet in vruchtbare grond en duurzaam vlees.

Dit en volgend jaar willen de organisatoren opnieuw spilvarkens en -kippen in het Gentse landschap introduceren, maar dan op 5 verschillende plaatsen: aan de Watersportbaan, in Gentbrugge aan de spoorweg, in Sint-Amandsberg bij rusthuis Het Heiveld, opnieuw aan de Bijloke en aan het Rabot (geen kippen).

Om dit alles te financieren loopt nog tot 1 mei 2015 een crowdfundingcampagne. Van de beoogde 15.015 euro werd nog maar 1.810 euro bijeengesprokkeld. Gentenaars die dus absoluut varkens in hun buurt willen, doen dus best nog snel een duit in het zakje – dat kan hier

Meer info: www.hetspilvarken.be

 

spilvarken-tris.png

Beeld: Het Spilvarken

 

 

6. Voedselteams

Samen lokale bioproducten aankopen is een concept dat goed scoort in Gent. De stad zelf telt maar liefst 12 Voedselteams, deel- en randgemeenten niet meegerekend. Een voedselteam is een groep van consumenten die samen rechtstreeks (biologische) producten aankopen bij producenten uit hun buurt. Aankopen gebeurt individueel via een webwinkel, maar betalen gebeurt met een gemeenschappelijke pot, waar ieder lid maandelijks een bedrag op stort. Elke week kunnen de leden van het team vervolgens hun persoonlijke bestelling ophalen in een depot - vaak iemands garage of schuur.

Gent centrum telt zoals gezegd 12 teams:

  • De Dampoort: Heilig-Hartplein, Doornakkerstraat, 9000 Gent, meer info
  • Gent Rooigem: Groendreef, 9000 Gent, meer info
  • Gent-Sint-pieters: Distelstraat, 9000 Gent, meer info
  • Gent Heirnis Macharius: Tarbotstraat, 9000 Gent, meer info
  • Jan van Gent: Annociadenstraat, 9000 Gent, meer info
  • Gent Brugse Poort: Haspelstraat 37, 9000 Gent, meer info
  • UZGent: Warmoezeniersweg, 9000 Gent, meer info
  • Gent Sint-Amandsberg: Frans uyttenhovestraat, 9000 Gent, meer info
  • Gent De Muide: Patrijsstraat, 9000 Gent, meer info
  • Gent Rabot: St-Jozef, 9000 Gent, meer info
  • Gent Tuinwijk: Tuinwijklaan, 9000 Gent, meer info
  • Tolhuis Gent: Jacob van Maerlantstraat, 9000 Gent, meer info

Maar de deel- en randgemeenten moeten zeker niet voor het centrum onderdoen. Gentbrugge, Ledeberg, Drongen, Merelbeke, Melle, Vinderhoute, Oostakker enzovoort tellen ook een of zelfs meerdere teams. Zoeken naar een team in je buurt kan eenvoudig door op de website van Voedselteams je postcode in te geven, of te zoeken op de kaart.

Lid worden van een voedselteam kan door contact op te nemen met het provinciale secretariaat. Contactgegevens vind je hier.

 

 

7. Zelfpluk- en zelfoogstboerderijen

Zelfpluk- en zelfoogstboerderijen zijn boerderijen die hun klanten inschakelen om mee te oogsten en vaak zelfs mee te investeren in het bedrijf. Leden van zelfoogstboerderijen betalen aan het begin van het seizoen een vaste bijdrage, waarmee de landbouwer gewassen kan inzaaien en verzorgen. Wanneer de tijd rijp is, mogen leden vervolgens in ruil zelf groenten of fruit van zijn velden oogsten en/of een groentepakket afhalen. In sommige gevallen krijgen de leden zelfs inspraak in de teeltplanning en boekhouding. Omdat het concept zo populair is, werken verschillende zelfoogstboerderijen intussen met wachtlijsten.

Zelfplukboerderijen werken niet met leden. Je kan er als geïnteresseerde consument tijdens de openingsuren gewoon zelf groenten of fruit te plukken, waarna je betaalt voor wat er in je mandje ligt.

Gent en omgeving (zeer ruim) telt zeven zelfpluk- en zelfoogstboerderijen:

wijveld-tris.png

Beeld: Wijveld

 

 

8. Volkstuinen

Volkstuinen zijn kleine lapjes grond waarop (stad)bewoners groenten telen voor eigen gebruik. De perceeltjes grenzen aan elkaar en vormen samen een volkstuinpark. Vzw Tuinhier stimuleert de aanleg van dergelijke parken en staat ook in voor het beheer van sommige.  

Gent telt er drie:

 

 

9. Samentuinen

Samentuinen zijn net als volkstuinen stukjes grond waarop mensen samen tuinieren, maar alleen ecologisch. Initiatiefnemer is hier niet Tuinhier maar Velt, de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren.  

Gent heeft zo'n drie collectieve tuinen:

 

 

10. Hoevewinkels

Gent telt ook een aantal hoevewinkels, waar je als consument verse producten kan kopen. Als je op rechtvanbijdeboer.be zoekt op Gent + 10 kilometer, krijg je deze resultaten:

  • De Zonnekouter (bio groenten en fruit, aardappelen, vlees, zuivel): Vossenholstraat 9, 9870 Machelen aan de Leie, 09 380 47 51, dezonnekouter@skynet.be, www.dezonnekouter.be, meer info
  • Tizano (kruiden): Kerkstraat 108, 9050 Gentbrugge, 0472 55 05 18
  • Slagerij Raemdonck (vlees): Langendam 39, 9940 Evergem, 0495 50 40 12, info@slagerijraemdonck.be, www.slagerijraemdonck.be, meer info
  • De Roskamhoeve (Zuivel, ijs, eieren): Roskamstraat 90, 9820 Merelbeke, 09 252 16 49, bart.thienpont@skynet.be, meer info
  • Hoevezuivel ’t Veldeken (zuivel): Veldeken 30, 9940 Evergem, 09 357 39 01, hoevezuivel.t.veldeken@skynet.be, meer info
  • De Bekwame Boon (bio groenten en fruit): Beekstraat 40, 9031 Drongen
  • Het Landhuis (bio groenten, fruit, kruiden): Gontrode Heirweg 141, 9090 Melle, 09 221 42 59
  • Hoeveslagerij - Struisvogelkwekerij Degrande (vlees): Vellare 95, 9920 Lovendegem, 09 372 81 21
  • De Zwaluw (bio aardappelen, zuivel, ijs, groenten, eieren): Verbindingsweg 66, 9920 Lovendegem, 09 372 77 84
  • Klavertjeshof (bio vlees): Eeksken 4, 9920 Lovendegem, 09 357 40 16
  • Eeties (bio eieren): Kromvelde 7, 9940 Ertvelde
  • De Wassende Maan in Vooruit - NIEUW!: ticketbalie van Kunstencentrum Vooruit, Sint-Pietersnieuwstraat 12, 9000 Gent, 09 386 98 79, www.dewassendemaan.be - alleen op donderdag, vrijdag en zaterdag van 11:00 tot 18:30  
 
 

11. Groente- en fruitabonnementen

Wie liever in de stad zelf een assortiment verse hoeveproducten ontvangt, kan opteren voor een groente- of fruitpakket. Vaak worden die aangeboden als abonnement met regelmatige afhaalmomenten, zodat de landbouwer zeker is van zijn afzet. Sommigen vullen het pakket uitsluitend met eigen producten, anderen vullen het aan met producten van collega-landbouwers. 

In Gent bieden vier boerderijen zo'n abonnement aan met afhaalpunt(en) in Gent:

 

 

12. Boerenmarkten

Een laatste optie die Gentenaars hebben, zijn de boerenmarkten. Daar ontmoeten consumenten en producenten zich al sinds de jaren '80. Gent telt er (nog) vijf:

  • Woensdag van 15:00 tot 18:00: Bedrijvencentrum De Punt te Gentbrugge
  • Vrijdag van 15:00 tot 18:00: Antwerpsesteenweg te Sint-Amandsberg (Oude Bareel)
  • Donderdag van 13:00 tot 17:00: Vogelenzang (nabij Blaisantvest)
  • Zaterdag van 09:00 tot 12:00: Plein Spijkstraat-Halvemaanstraat te Sint-Amandsberg
  • Zondag van 08:00 tot 12:30: Charles de l’ Epéeplein

 

 

Dus Gentenaars, ook voor jullie is het boerenleven en ’t groen niet ver van de dorpel verwijderd. Neem maar eens deel aan de Gentse Buitenband, dit jaar op zondag 26 juli (ja, de laatste zondag van de Gentse Feesten). Dan zal je pas echt merken hoe dichtbij en bereikbaar al dat lekkers en moois van den buiten is. Veel plezier!

 

bloem-gras-tris_Mikedixson-wikicommons.png

Beeld: Mikedixson (eigen werk) via Wikicommons

Gerelateerde artikels