Boekentip: #savethefoodture, over duurzaamheid in de voedselketen

Beeld: Vredeseilanden

Tenzij je (zonder smartphone) overwinterd hebt op een onbewoond eiland, heb je de laatste maanden ongetwijfeld gehoord van de campagne #savethefoodture. Daarin vragen Vredeseilanden en BV-chocolatier Dominique Persoone aandacht voor het dreigende cacaotekort in de wereld. Omdat een wereld zonder chocolade… tja, gewoon ondenkbaar is. Dat het probleem echter verder gaat dan een mogelijke toekomst zonder Chocotoff, maakt Vredeseilanden duidelijk met de publicatie van een nieuw boek: #savethefoodture, voluit ‘Save The Foodture: duurzaamheidsambities bij Belgische supermarkten en voedingsindustrie en hun relatie met landbouwers’.

Want oneerlijke prijzen is niet alleen een probleem van het Zuiden. Ook de landbouwers in ons eigen land staan onder druk, en met hen alle andere schakels in de keten. Hoe de supermarkten en de voedingsindustrie daar tegenover staan, welke initiatieven zij nemen om het evenwicht in de keten (op een duurzame manier) te herstellen en hoe wijzelf als consument kunnen helpen, lees je in het boek. Een greep uit de bevindingen van de auteurs:

• De definitie van een correcte prijs moet anders. Vandaag betekent het ‘een prijs die de consument wil betalen’, maar dat moet worden ‘een prijs die betaalbaar is voor de consument en op basis waarvan iedereen in de keten zijn boterham kan verdienen’.
   
• De risico’s in de keten zijn niet evenwichtig verdeeld. De landbouwers dragen het grootste risico (en de hoogste marktonzekerheid), maar zijn tegelijkertijd het grootste slachtoffer van de prijsdruk in de keten en zijn prijsnemer in plaats van onderhandelaar, wat vaak betekent dat zij het moeten stellen met een prijs die amper de kosten dekt.
   
• De duurzaamheidsambities van de voedingsindustrie betreffen voorlopig vooral milieu-inspanningen en het verminderen van de ecologische voetafdruk. De inclusie van de producent in de keten komt veel minder vaak aan bod.
   
• De supermarkten beamen het belang van meer duurzaamheid en goede relaties met landbouwers. Maar de prijsdruk in de huidige concurrentiestrijd is zo determinerend, dat een echte doorbraak (in het mainstream assortiment) voorlopig uitblijft.
   
• De overheid moet de lijnen van het speelveld opnieuw uitzetten, en de sociale en ecologische lat daarbij meteen hoger leggen. Betere keuzes maken als consument begint met hier en daar geen keuze te moeten maken, doordat alleen duurzaam geproduceerde producten aangeboden worden (choice editing). Dit is zowel de taak van overheden als van supermarkten en voedingsbedrijven.
   
• Transparantie in de keten is een sleutelwoord. En transparantie is: inzichtelijk maken wie de producent is, hoe het product gemaakt is en onder welke arbeidsomstandigheden, hoeveel de boer ervoor gekregen heeft, en wat de duurzaamheidsprestaties zijn op het niveau van de verschillende schakels in de keten. Als dit allemaal duidelijk gecommuniceerd wordt, worden pijnpunten blootgelegd en kunnen ze ook verholpen worden.
   
• En hun boodschap aan de consument ten slotte is dit: Weet wat je eet. Het wereldvoedselprobleem is geen ver-van-ons-bed-show meer als we de impact kennen van de keuzes die we dagelijks maken. We hebben bovendien meer macht dan we zelf denken. We hebben de communicatiemiddelen (apps zoals QuestionMark, zie ‘Tip: scan je aankopen op duurzaamheid met gratis app‘) om transparantie in de voedselketen te eisen en die eis hard te maken.  

Win een exemplaar

Een beetje zwaar misschien als nachtkastliteratuur, dit boek, maar zeker een aanrader voor wie als consument meer bewuste keuzes wil maken. Voor die bewuste consument hebben we trouwens goed nieuws, want Veldverkenners mag vijf exemplaren weggeven. Waag je kans!

Niet gewonnen? Dan kan je het boek gratis downloaden of een gedrukt exemplaar bestellen (tegen betaling) op de website van Vredeseilanden. 

Meer info: www.vredeseilanden.be