Biobrood en -koekjes: waar staat bio voor?

Beelden: © Wout Hendrickx - Styling: Debby De Mangelaere

Van 3 tot 11 maart 2018 zet BioForum Vlaanderen biologisch brood en gebak in de kijker. In verschillende biowinkels kan je deelnemen aan activiteiten of kortingsacties. Maar waarom zou je daaraan meedoen? Want wat maakt biobrood bio? En waarin verschillen biokoekjes van gewone koekjes?

Op de website biomijnnatuur.be vind je productfiches (koek en ontbijtgranen, brood) met het antwoord. We vatten even samen. Zoals voor elke andere productcategorie, geldt voor biologisch brood en gebak:

• Dat het gemaakt is van minstens 95% biologische grondstoffen. Het graan werd zonder kunstmest en chemische gewasbeschermingsmiddelen geteeld. Een bioboer kiest in de plaats voor dierlijke mest en compost en past een brede teeltrotatie toe door elk jaar een ander gewas op zijn percelen te telen. Het type graan dat gebruikt wordt, maakt niet uit: bio-graan kan tarwe zijn maar ook rogge, gerst, spelt of een combinatie. Ook de suiker, eieren, honing, vanille, cacao, enzovoort die in biokoekjes en eventueel in biobrood verwerkt worden, moeten op een biologische manier geteeld of gekweekt zijn. Voor eieren betekent dit dat ze gelegd zijn door kippen die buiten lopen, biologisch voeder krijgen, weinig of geen ingrepen ondergaan en weinig of geen medicijnen krijgen.
   
• Dat het maximaal 5% niet-biologische ingrediënten mag bevatten. In het geval van brood kan dat gist zijn, omdat er nog maar weinig biologisch gecertificeerde gist op de markt is. Een bioproducent mag niet zelf kiezen met welk gangbaar ingrediënt hij deze 5% opvult: er is een lijst met een 30-tal toegelaten niet-biologische grondstoffen.
   
• Dat er geen of weinig hulpstoffen zoals synthetische broodverbeteraars, chemische bewaarmiddelen, kunstmatige aroma’s of kleurstoffen aan toegevoegd worden. Het enige toegelaten additief voor biobrood is E322 (lecithine), een emulgator om stoffen beter te kunnen mengen. Een stof die in biokoekjes en -ontbijtgranen dan weer regelmatig gebruikt wordt, is tocoferolrijk extract, een antioxidant dat ervoor zorgt dat de vetstof niet ranzig wordt en het product dus langer houdbaar blijft.
   
• Dat er geen ggo’s (genetisch gemodificeerde gewassen) in toegelaten worden.

Ook noten, zaden, vruchten enzovoort die toegevoegd worden om het brood of de koekjes te verrijken, moeten bio zijn. Voor water en zout geldt dit niet, omdat het geen landbouwingrediënten zijn (ze worden niet gekweekt of geteeld). Biobrood wordt dus gemaakt met gewoon water en gewoon zeezout of bakkerszout (al dan niet gejodeerd).

Doorgaans minder zoet

Wat niet verplicht is maar in de praktijk wel gebeurt, is dat biologische koekjesproducenten het aandeel suiker proberen te verminderen of vervangen door appeldiksap, honing of een granen- of dadelstroop. Biokoekjes zijn hierdoor vaak minder zoet dan gangbare koekjes. Geraffineerde witte suiker zal in bio bovendien meestal vervangen worden door (ongeraffineerde) rietsuiker. En kunstmatige zoetstoffen zijn net als andere smaakstoffen verboden.

Ook geen stevia en geharde olie

Dat geldt trouwens ook voor zoetstoffen op basis van stevia. Stevia is wel een natuurlijk product maar het procedé om stevia-extracten uit de blaadjes te winnen, is een chemisch proces dat in bio niet toegelaten is.

Om diezelfde reden werken biologische koekjesbakkers niet met geharde plantaardige olie (daarbij ontstaan ongezonde transvetten), maar met olie die van nature wat steviger is. In de praktijk gaat het vaak om palmolie, maar dan wel fair trade met biologisch certificaat.

Ruim aanbod zuurdesem, volkoren en zelfs lokaal geteeld graan

Het biologische broodassortiment onderscheidt zich verder van het gangbare door het grote aanbod zuurdesem. Ook de variatie in volkoren gistbroden en koekjes of ontbijtgranen op basis van haver, boekweit, rogge, spelt, enzovoort is doorgaans groter. Een aantal biobedrijven bakt bovendien met lokaal geteeld en gemalen graan, zoals van het label Kortweg Natuur. Voorbeelden zijn de Belgische speculoos van La Confiance en de koekjes van Mondoh.

Waaraan herken je biobrood en -koekjes?

Aan het Europese biolabel en zelfs gewoon aan de term bio(logisch). Bio is een erkende term, niemand mag het op zijn producten kleven zonder daarvoor gecertificeerd te zijn. En om gecertificeerd te blijven, word je als producent regelmatig gecontroleerd door onafhankelijke instanties. Meer over die controles lees je op biomijnnatuur.be.

Waar kan je het kopen?

In gespecialiseerde biowinkels of -ketens zoals Origin'o, BioShop, Sequoia, Bio-Planet en Le Pain Quotidien, in de meeste gewone supermarkten, in hoevewinkels en op boerenmarkten. Alle erkende biopunten vind je op de biomijnnatuur.be.

Waar naartoe tijdens de biobroodweek (3-11 maart 2018)?

Een overzicht van de activiteiten georganiseerd door of in samenwerking met BioForum vind je hier. Ook activiteiten na de biobroodweek kan je daar terugvinden. Veel plezier! 

Bron: biomijnnatuur.be, BioForum Vlaanderen