Asperges en aardbeien in februari: hoe kan dat?

Vroeger concentreerde de aardbeienverkoop zich rond de maanden mei, juni en juli, maar nu zijn ze het hele jaar rond beschikbaar. Asperges zijn niet het hele jaar verkrijgbaar, maar toch ook dat seizoen werd aanzienlijk verlengd. In februari al werden de primeurs aangekondigd. Februari! Terwijl het oorspronkelijke seizoen loopt van half april (nu dus) tot en met 24 juni.

De reden dat veilingen zo vroeg met aardbeien en asperges kunnen uitpakken, heeft alles te maken met nieuwe teelttechnieken of hulpmiddelen en de combinatie van verschillende rassen. Een woordje uitleg:

Beeld: www.straffestreek.be - Luk Collet

Nieuwe teelttechnieken

Telers en onderzoekers zijn voortdurend op zoek naar nieuwe technieken om hun teelten te verbeteren of aan te passen, bijvoorbeeld aan de vraag van supermarkten om het hele jaar door producten te leveren met dezelfde kwaliteit. Twee voorbeelden van zo’n intussen ingeburgerde ‘nieuwe technieken’ zijn de serre en de koelkamer. Een serre maakt het mogelijk om factoren zoals de hoeveelheid licht, water/voeding en temperatuur kunstmatig te bepalen en een koelkamer om plantmateriaal in te koelen voor later gebruik.

In de aardbeienteelt zijn beide technieken al stilaan standaard geworden. De aardbeien die je in de supermarkt in maart kan kopen, komen uit verwarmde serres (meestal substraat), die in mei uit niet-verwarmde plastic tunnels (substraat of volle grond) en die in juni pas uit volle grond in openlucht. Daarna volgt opnieuw een oogst aardbeien uit plastic tunnels en ten slotte een laatste oogst uit verwarmde serres.

Beeld: asperges op substraat onder niet-verwarmde plastic tunnels

Die laatste oogst is mogelijk dankzij koelkamers: telers kunnen aardbeiplanten bewaren in een koelkamer om hun oogst te spreiden. Als ze deze plantjes in de zomer in de serre uitplanten – op het moment dat de vroege teelten alweer uit productie zijn en de planten in openlucht op hun productiepiek zitten – zijn hun vruchten plukrijp tegen de vriesperiode. Et voilà!, op die manier zijn er aardbeien verkrijgbaar tot na de eindejaarsfeesten. Dit jaar werd zelfs voor het eerst een vollédig jaar rond aardbeien geproduceerd, door een combinatie van de koelkamertechniek en een nieuw soort belichting. (Tip: lees ook het artikel ‘Op de rooster: hoe milieu(on)vriendelijk worden aardbeien geteeld?’)

Deze trucjes worden ook gebruikt voor bijvoorbeeld tomaten, sla, azalea’s en zelfs witloof (geen serre maar een ‘forceerkamer’, meer info vind je in het artikel ‘Gespot in de winkel: grondwitloof’).

Beeld: asperges - Flandria

Wat asperges betreft, wordt gebruik gemaakt van tunnels/serres met grondverwarming en plastic folie om het seizoen vroeger te kunnen starten. Een zwarte folie zorgt ervoor dat de aspergebedden in de tunnels/serres én in openlucht sneller opwarmen en de asperges sneller groeien, terwijl een witte folie het zonlicht weerkaatst en de groei van de asperges afremt. Beide kleuren kunnen gebruikt worden om de oogst wat te spreiden. Een echte verlating van de aspergeteelt is vooralsnog niet ingeburgerd. Aspergeplanten moeten immers meerdere jaren produceren, en hebben rust nodig na het oogstseizoen om tegen het volgend jaar opnieuw voldoende op te brengen. Als een teler te laat nog asperges steekt (oogst), zal zich dat wreken in de productie het seizoen daarop.

Andere nieuwe teelttechnieken die gebruikt worden om teelten te verlengen, zijn subtieler: afstand tussen de planten, nieuwe snoei-, oogst- en stektechnieken, LED- en andere belichting, speciale serrebeglazing en -schermen, nieuwe teeltbakken, enzovoort.

Nieuwe rassen en -combinaties

Verder kunnen verschillende rassen van dezelfde groenten en fruit gebruikt worden met verschillende eigenschappen. Het ene ras kan al beter tegen vervroeging of verlating dan het andere, en het ene ras geeft van nature vroeger vruchten dan het andere. Door de teelt van verschillende rassen op een slimme manier met elkaar te combineren en op elkaar te laten opvolgen, kunnen telers eveneens hun oogst wat spreiden. Vooral in de aardbeienteelt wordt dit trucje gebruikt. De eerste aardbeien van het seizoen zijn vaak Clery of Darselect en de laatste Elsanta (het Vlaamse standaardras).  

Meer info: Veiling Hoogstraten, Proefcentrum Hoogstraten, REO Veiling