@livewireStyle
header.home link

Onkruid bestrijden zonder pesticiden doe je zo

Nu de temperaturen stijgen, stijgt ook de onkruiddruk in onze tuinen. Niet meteen met chemische middelen beginnen te strooien of spuiten, want zeker voor die middelen geldt de oude zegswijze bezint eer ge begint. Gelukkig kan het ook zonder. Enkele tips:
5 mei 2015  – Laatste update 4 april 2020 16:22
Lees meer over:
Beeld: Terrence Mendoza - shutterstock.com

 

Nu de temperaturen stijgen, stijgt ook de onkruiddruk in onze tuinen. Niet meteen met chemische middelen beginnen te strooien of spuiten, want zeker voor die middelen geldt de oude zegswijze bezint eer ge begint. In veel gevallen doden ze meer organisch materiaal of insecten (bijen!, vlinders!) dan je wil – zeker als je niet goed op de hoogte bent van de best practices en niet dol bent op het lezen van gebruiksaanwijzingen. Maar gelukkig kan het ook zonder. Want zonder is gezonder – en helemaal niet moeilijk(er). Enkele tips om onkruid te vermijden en te bestrijden zonder chemische middelen.

 

bloem-gras-tris_Mikedixson-wikicommons.png

Beeld: Mikedixson - Wikicommons

 

 

1. Voorkomen is beter dan genezen

Een torenhoog cliché, maar het is nu eenmaal een feit dat een goed onderhouden en slim ontworpen tuin minder last heeft van ongewenste plantengroei. Voorkomen begint al bij het ontwerp van je tuin en de keuze van je planten:

  • Stem de keuze van je planten af op hun standplaats - het type bodem, de lichtinval en eventuele concurrentie van andere planten. Hoe beter je dat doet, hoe gezonder en sterker je planten zijn en hoe minder gevoelig ze zullen zijn voor ziekten en plagen. Info over planten en hun eigenschappen vind je op www.openbaargroen.be. Laat je daarenboven echter zeker nog adviseren door iemand met kennis van zaken.
     
  • Houd rekening met de uiteindelijk grootte en groeisnelheid van de planten, zodat je voldoende plaats kan voorzien. Hierdoor vermijd je onnodig snoeiwerk en onkruidgroei na het snoeien – door de plotse lichtinval na een snoeibeurt kan de schaduwminnende onderbegroeiing van je stuiken immers wegkwijnen, wat plaats creëert voor onkruid.
     
  • Maak de paden in je tuin niet onnodig breed. De meeste onkruiden verdragen geen betreding. Regelmatig over je paden lopen is dus een perfecte manier om onkruidgroei te vermijden. Paden die je weinig gebruikt, leg je daarom ook best aan op een hete, zonrijke of net diep schaduwrijke plaats – plaatsen waar planten en dus ook onkruid het sowieso moeilijk hebben om te overleven. Let wel op, want mos gedijt net goed in de schaduw en kan paden glad maken.
     
  • Beperk het aantal voegen in terrassen en paden, en gebruik waterdoorlatend voegmateriaal, zoals (schraal) zand. Plasvorming stimuleert immers de groei van onkruid. Zorg daarom ook voor een goede afwatering van je paden, terras of oprit. Leg ze bol of schuin zodat het water afloopt naar een strook groen, en gebruik een waterdoorlatende fundering, zoals gestabiliseerd zand.
     
  • Zorg ervoor dat je alle hoeken van je gazon en perken goed kan bereiken met het nodige gereedschap. Rechte hoeken in een gazon zijn bijvoorbeeld minder interessant dan schuine hoeken, omdat je ze minder goed kan bereiken met een grasmachine. Smalle of kleine borders zijn ook zelden een goed idee, omdat hun onderhoud in verhouding meer arbeid en tijd kost dan die van brede, grote borders.

 

 

2. Zorg ervoor dat onkruid geen plaats (en licht) krijgt

Dé truc om onkruid te vermijden is de bodem bedekt te houden. Waar weinig licht is (omdat de bodem goed begroeid is), zal immers weinig onkruidzaad kiemen. Enkele tips:

  • Voor je een nieuwe gazon of tuin aanlegt, maak je de bodem eerst grondig onkruidvrij. Dat kan door de grond gedurende een drietal maanden af te dekken met zwarte folie.
     
  • Niet voldoende geduld? (Drie maanden is lang!) Breng dan tussen de jonge planten een mulchlaag (bijvoorbeeld een laag houtschilfers van minstens 10 cm dik) aan of plant een snel groeiende, wintergroene bodembedekker.
     
  • Een mulchlaag onderdrukt slechts tijdelijk de onkruidgroei, maar zorgt er toch voor dat je slechts een keer per jaar moet wieden, in plaats van minstens zes keer zonder mulchlaag (onbedekte grond) – tot de beplanting gesloten is. Let op: een laag compost is minder interessant om te gebruiken als mulchlaag, omdat het de bodem verrijkt en behalve de gewenste ook de ongewenste plantjes voedt. Boomschors of houtsnippers zijn interessanter: ze zijn mooi én biologisch afbreekbaar.
     
  • Onder paden en perken leg je eventueel ook een worteldoek aan, met een laag verharding (paden) of teeltaarde (perken) erbovenop. Tussen de planten in je perken breng je vervolgens een laag mulch aan.
     
  • Voor perken die snel begroeid zullen zijn, bijvoorbeeld door een bodembedekker, is werken met overlappende stukken bruin karton een alternatief voor worteldoek. Tegen de tijd dat de begroeiing gesloten is, is het karton al verteerd.
     
  • Combineer verschillende bodembedekkers. Dat is niet alleen interessanter en mooier, maar zorgt er ook voor dat je begroeiing minder last heeft van ziektes en plagen en beter bestand is tegen verschillende weersomstandigheden. Tijdens droge jaren zal de ene bodembedekker beter zijn werk doen, en tijdens natte jaren de andere.
     
  • Ook bij de keuze van bodembedekkers – zeker wanneer je ze combineert – moet je rekening houden met verschillende factoren: lichtinval, bodemeigenschappen, uitbreidingsstrategie en concurrentie met andere planten. Opnieuw: laat je adviseren door een expert.

 

 

3. Onderhouden, onderhouden, onderhouden! En snel ingrijpen

Eens hij ontworpen en aangelegd is, moet je je tuin natuurlijk ook goed onderhouden:

  • Regelmatig wieden bespaart je later heel wat onkruidstress. Zeker de eerste twee tot drie jaar na de aanleg van een nieuwe tuin of nieuw perk (de zogenaamde overgangsperiode), is wieden een verplicht tuinklusje.
     
  • Overdrijf echter niet met het woelen in de bodem, want dit kan het bodemleven verstoren en de kieming van eenjarig onkruid net in de hand werken. Grondige bewerking is alleen nodig als de bodem verdicht is, bijvoorbeeld omdat hij veelvuldig bereden is door zware werfmachines, of voor de aanplant van vaste heesters. Schoffelen en hakken is trouwens minder interessant dan wieden, omdat je de oppervlakkige beworteling van sommige planten kan beschadigen.
     
  • Veeg je terras, paden en oprit regelmatig. Hierdoor vermijd je de vorming van mos en onkruid.
     
  • Wees niet te enthousiast bij het verwijderen van onkruid, sommige kunnen best mooi en nuttig zijn. Zevenblad bijvoorbeeld duikt spontaan op en heeft een bodembekkende neiging. In plaats van hem te verwijderen, kan je zijn groeikracht als bodembedekker gebruiken in de strijd tegen minder gewenste onkruiden. Meer over de interessante toepassingen van sommige onkruiden lees je in ons artikel ‘Keukentip: eetbaar onkruid’.
     
  • Als er dan toch ongewenste onkruiden in je beplanting komen piepen, smoor je hun groei best in de kiem. Meteen uittrekken is de boodschap, want eens het onkruid bloeit heb je het de komende maanden opnieuw aan je been. Eenjarig onkruid kan je gewoon met de hand uittrekken, maar vaste onkruiden moet je grondiger aanpakken: gebruik een onkruidsteker of penwortelsteker om de plant met wortel en al te verwijderen.
     
  • Een gazon hou je mooi en mosvrij door hem te verluchten met een prikrol. Die behandeling zorgt ervoor dat het water beter kan doorsijpelen en voedingsstoffen en zuurstof gemakkelijker tot bij de wortels geraken.
     
  • Onkruid in voegen kan je verwijderen met een onkruidbrander (werkt alleen bij droog weer) of kokend water. Soms wordt ook een oplossing van water en azijn (1 liter azijn/1 liter water) gebruikt, maar dit kan onbedoeld ook ander plantaardig materiaal doden.
     
  • Andere alternatieve behandelingen vind je in de Bestrijdingsgids van de Vlaamse Milieumaatschappij. Per probleem (ongewenste dieren, planten, ziekten en plagen) vind je er concrete oplossingen.
 
 

Krijg je het probleem toch niet zonder chemische hulpmiddelen opgelost? Zorg er dan voor dat je weet wat je doet (lees de gebruiksaanwijzing!) en welke middelen je hoe en waarvoor moet gebruiken. Hoe je verstandig omgaat met pesticiden lees je in de rubriek Pesticiden gebruiken van zonderisgezonder.be. Nog enkele aandachtspunten op een rij:

 

  • Vanaf 1 januari 2015 mag je geen pesticiden meer gebruiken op het trottoir.
    http://www.zonderisgezonder.be
  • Datzelfde verbod geldt binnen een zone van 1 meter langs een waterloop.
     
  • Woon je binnen een bepaalde afstand van een zone waarin grondwater wordt gewonnen voor de productie van drinkwater? Dan mag je ook elders in je tuin geen pesticiden gebruiken.
     
  • Enkel middelen erkend voor amateurgebruik door de federale overheid zijn toegelaten

 


Bron: tuinadvies.be, tuinieren.nl, zonderisgezonder.be

Gerelateerde artikels