@livewireStyle
header.home link

Slim gezien: de rubberpaardenbloem

Fietsen we binnenkort met z’n allen op banden gemaakt van rubber uit paardenbloemen die hier bij ons gekweekt worden? “Met z’n allen” is veel gezegd, maar de rubberpaardenbloem levert wel kwaliteitsvol rubber. Én er staat momenteel, na een Europees onderzoeksproject van enkele jaren, een lokale rubberproductieketen (nagenoeg) klaar om uit de startblokken te schieten. Wat ook supergoed nieuws kan zijn voor de Vlaamse landbouwer.
18 december 2018  – Laatste update 4 september 2020 15:13
Lees meer over:

Fietsen we binnenkort met z’n allen op banden gemaakt van rubber uit paardenbloemen die hier bij ons gekweekt worden? “Met z’n allen” is veel gezegd, maar de rubberpaardenbloem levert wel kwaliteitsvol rubber. Én er staat momenteel, na een Europees onderzoeksproject van enkele jaren, een lokale rubberproductieketen (nagenoeg) klaar om uit de startblokken te schieten. Wat ook supergoed nieuws kan zijn voor de Vlaamse landbouwer.

De Taraxacum koksaghyz

Hm ... Die wetenschappelijke naam ziet er toch precies niet simpel uit, dus laten we het maar gewoon over de rubberpaardenbloem hebben. Dat is een soort die van nature voorkomt in Kazachstan en in het uiterste westen van China. De wortel van de bloem bevat polyisopreenmolecules, de bouwstenen voor natuurrubber. In de Sovjet-Unie werd de rubberpaardenbloem op grote schaal geteeld tussen 1931 en 1950, maar door de import van rubber uit de rubberboom (hoofdzakelijk uit Zuid-Oost-Azië) en door de ontwikkeling van de petrochemische sector en de productie van kunstrubber werd de rubberpaardenbloem nadien niet meer aangewend als bron van natuurrubber.

De laatste jaren dreigt er evenwel een tekort en zijn de prijzen op de wereldmarkt heel volatiel. Tegen 2040 wil Europa daarom 20 procent van de binnenlandse vraag zelf produceren. Het ging dus op zoek naar een alternatief, en zette een project op om het potentieel van de rubberpaardenbloementeelt in West-Europa te onderzoeken.

En het bleek een heel vruchtbaar project. De resultaten zijn erg beloftevol, en het ziet ernaar uit dat de rubberpaardenbloem op termijn een succesvolle nicheteelt kan worden in de Vlaamse landbouw.

Rubberpaardenbloem 450.jpg

Ganse keten betrokken in project

Van bij de start werd de ganse keten betrokken bij het project. Er moeten nog enkele stappen gezet worden, maar de rubberpaardenbloem staat klaar om door te breken:

  • De bloem werd (door het Nederlandse KeyGene) gedomesticeerd, van wild plantje naar homogeen gewas. In het huidige prototype, dat eind 2018 geoogst werd in De Pinte, bestaat ongeveer 5 procent van de droge stof uit natuurrubber. De veredeling naar een type met 15 procent verloopt evenwel gunstig.
  • Het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) stond in het project in voor de teeltoptimalisatie en is erin geslaagd de teelt van de rubberpaardenbloem succesvol op te schalen. Op de proefvelden werd er zo’n 300 kilogram rubber uit een hectare gehaald. O.a. via een hogere zaaidichtheid wordt dat nog opgedreven naar 700 à 900 kilogram per hectare. Vanaf 700 kilogram zou de teelt rendabel kunnen zijn voor een landbouwer. Lees de teeltfiche van het ILVO.
  • In het project werd een pilootfaciliteit uitgebouwd voor het extraheren van het rubber. Het raffinageproces bleek eenvoudig, efficiënt, makkelijk opschaalbaar en bovendien veel minder arbeidsintensief dan bij rubberbomen. Momenteel wordt gezocht naar investeerders om op grote schaal te kunnen extraheren.
  • Waarvoor kan het rubber uit de bloem gebruikt worden? De rubberverwerkende industrie werd mee betrokken in het project, en stelde vast dat het rubber uitstekende eigenschappen vertoont, met name qua flexibiliteit, sterkte, taaiheid en slijtvastheid. Ideaal dus voor specifieke robuuste toepassingen die slijtvast en flexibel rubber vereisen, zoals autobanden. Apollo Vredestein ontwikkelde trouwens al een fietsband met het rubber, toepasselijk de Fortezza Flower Power genoemd.
    Daarnaast is het rubber ook uitermate geschikt voor toepassingen in aardbevingsgevoelige gebieden, industriële bouwmaterialen of machineonderdelen (bijv. sluitingen in onderwatertunnels die lange tijd blootgesteld worden aan hoge druk).

En om tot slot nog eens de vraag op te nemen waarmee we begonnen waren: hoelang duurt het nu nog vooraleer lokaal geproduceerd natuurlijk rubber uit de rubberpaardenbloem in ons dagelijks leven opduikt? Volgens de partners van het project kunnen de zaden over 3 à 4 jaar beschikbaar zijn voor lokale landbouwers en is een doorbraak binnen 5 à 10 jaar realistisch. Voor de Vlaamse landbouw, die altijd geïnteresseerd is in alternatieve teelten met groot afzetpotentieel, vormt de rubberpaardenbloem alleszins een mooie opportuniteit met het oog op differentiatie, teeltrotatie en risico’s spreiden in deze tijden van schommelende prijzen en klimaatverandering.
 

Gerelateerde artikels