Hoe denkt de Vlaming over dierenwelzijn in het woelige jaar 2017?
2017 was een bijzonder woelig jaar op vlak van dierenwelzijn. Het begon met undercoverbeelden van dierenrechtenorganisatie Animal Rights in het exportslachthuis in Tielt, en eindigde met opnieuw undercoverbeelden van Animal Rights in een leghennenbedrijf, dit keer gefilmd in het bijzijn van VTM-gezicht Cathérine Moerkerke.
Niet rechtstreeks verbonden maar toch ook tekenend voor onze samenleving: de actie Dagen Zonder Vlees telde nooit eerder zoveel deelnemers (114.000), en uit een Duitse studie bleek dat de vleesconsumptie nergens zo sterk daalt als in België (volgens de FOD Economie sinds 2012 met 10,6%).
Dierenwelzijn en veehouderij zijn met andere woorden een hot topic, meer nog dan de voorbije jaren. Heeft dit invloed op het imago van de land- en tuinbouw? Het Vlaams infocentrum land- en tuinbouw (VILT vzw) zocht het uit in haar vijfjaarlijkse imagostudie. Uit de enquête ingevuld door bijna 1.000 Vlamingen blijkt dat slechts een minderheid (12%) oordeelt dat de landbouwer vandaag zijn dieren niet met respect behandeld. Ter vergelijking: in 1992 en 1997 vond slechts 35 procent van de Vlamingen dat dieren op landbouwbedrijven met respect behandeld werden, in 2002, 2007 en 2012 schommelde dit percentage rond de 60 procent.
Op vlak van dierenwelzijn is het imago van de landbouw er met andere woorden op vooruit gegaan. Vandaag noemt 44 procent van de Vlamingen landbouw zelfs vooruitstrevend op dat vlak. Belangrijke kanttekening: bijna zes op tien is ervan overtuigd dat dieren het beter hebben op kleinschalige dan op grootschalige landbouwbedrijven.
Wat vleesconsumptie betreft, bewijzen cijfers van VLAM dat een trend is ingezet: de aankoop van vlees voor thuisverbruik is tussen 2002 (27,1 kilo vlees) en 2015 (20 kilo) gedaald met een kwart (!). Toch vindt slechts 14 procent van de Vlamingen dat de sector in de toekomst helemaal moet stoppen met het kweken van vlees. De daling in vleesconsumptie is dan ook vooral het resultaat van een groeiende groep flexitariërs - die vleesmaaltijden afwisselen met vis- en vegetarische maaltijden, in plaats van vegetariërs - die vlees helemaal van het menu schrappen.
Een derde van de Vlamingen vindt tot slot wel dat de productie van insecten, soja, algen en vis als alternatief voor de veehouderij een interessante piste is.
Checklist voor veehouders
Belangrijk om weten is dat de enquête waarop deze cijfers zijn gebaseerd, afgenomen werd in maart 2017 - net vóór de eerste beelden van Animal Rights voor commotie zorgden. De beelden werden door de landbouworganisaties weggezet als "niet representatief voor de sector". Maar ze blijven wel plakken bij de consument (hoewel dit dus niet objectief gemeten kan worden). Ook bij veehouders hakten de beelden erop in. "Er sluipt twijfel in hun hoofden. Ze vragen zich af of ze wel goed bezig zijn", zei Boerenbondvoorzitter Sonja De Becker daarover.
Om veehouders een hart onder de riem te steken, lanceerde de organisatie een soort zelfscan: een checklist per diersoort waarin alle wettelijke regels en bovenwettelijke verplichtingen uit lastenboeken overzichtelijk opgesomd staan. Een uitgebreidere bedrijfsscan (een soort audit) waarin verbeterpunten aangeduid worden, is nog in ontwikkeling. "Als dieren zich goed en comfortabel voelen, is dat ook goed voor de boer. Laat dat duidelijk zijn. Meer en betere productie vertaalt zich onmiddellijk in betere bedrijfsresultaten", benadrukte De Becker bij de lancering van de zelfscan.
Ben je benieuwd naar de (boven)wettelijke verplichtingen waaraan veehouders moeten voldoen inzake dierenwelzijn? Dan kan je de checklists op de website van Boerenbond doornemen.
Ter info: VILT vzw organiseert al sinds 1997 elke vijf jaar een enquête over het imago van de landbouw. In die enquête komen een aantal vragen telkens terug, om de evolutie van het imago te kunnen meten. Meer info over de enquête vind je hier.
