@livewireStyle
header.home link

Groente van de maand: rabarber

Rabarber is traditioneel de eerste groente in de moestuin die je kan oogsten. Hij luidt als het ware officieel de lente in. Dat verklaart meteen de jubelstemming die rabarber bij veel mensen teweegbrengt. Ook bij ons :). Enkele weetjes, tuintips en recepten.
31 maart 2016  – Laatste update 4 april 2020 16:22

Rabarber is traditioneel de eerste groente in de moestuin die je kan oogsten. Hij luidt als het ware officieel de lente in. Dat verklaart meteen de jubelstemming die rabarber bij veel mensen teweegbrengt. Ook bij ons :). Enkele weetjes, tuintips en recepten.

 

Oude groente

Rabarber is een oude stengelgroente. Ruim 3.000 jaar geleden al werd de plant geteeld in China. Bij ons duurde het iets langer voor de plant populair werd – tot vorige eeuw zelfs, om precies te zijn. Waarom de plant niet eerder doorbrak, is ons een raadsel. Misschien omdat de plant wat zuur smaakt, en zuur meestal geassocieerd wordt/werd met gif? Dit is trouwens niet helemaal onterecht, want de bladeren van rabarber zijn wel degelijk giftig. Alleen de stengels zijn eetbaar.

 

Zuur

Oxaalzuur, dat is de stof die rabarber wat zurig doet smaken. Hoe ouder de stengels, hoe meer oxaalzuur ze bevatten en hoe zuurder ze smaken. Best oogst je rabarber dus niet te laat in het seizoen: stengels van 2 tot 4 weken oud zijn het lekkerst. Ze hebben dan nog maar weinig daglicht gezien en zijn daardoor fijner van structuur en zoeter van smaak. Oogsten na 21 juni (de langste dag) wordt trouwens helemaal afgeraden. Blijven oogsten tijdens de zomer zou de plant immers te veel uitputten, wat de kwaliteit het jaar erop niet ten goede komt. En dat wil je niet, je wil een gezonde plant die meerdere jaren lekkers oplevert. En mits een beetje verzorging kan dat prima, want een rabarberplant wordt gemiddeld zo’n 20 jaar oud (!).

 

rabarber-in-vaas-bis-flickr-sandra.jpg

Beeld: flickr - Sandra

 

 

Zelf rabarber telen

Met dat verzorgen valt het bovendien reuze mee. Rabarber is relatief gemakkelijk te telen, en wordt daarom vaak aanbevolen aan beginnende moestuiniers. Maar je moet wel weten wat je doet: rabarber heeft veel voeding en stikstof nodig. Zo plant je rabarber om te beginnen in een kuil (60 cm diameter, 5 cm onder het maaiveld) die je opvult met vruchtbare (pot)grond. Daarna bemest je zowel na de oogst in juli als voor (november/december) en na de winter (februari/maart). Dat doe je door een hoopje compost of (stal)mest rond het hart van de plant te leggen, nooit op het hart zelf. Tijdens een droge zomer heeft rabarber bovendien regelmatig water nodig, maar tijdens de winter mag hij geen natte voeten krijgen.

Wat je absoluut moet vermijden, is dat de plant doorschiet en bloemstengels vormt. Bloemen nemen immers voedingsstoffen af van de stengels. Vermijden doe je door de plant alles te geven wat hij nodig heeft: voldoende voeding, water en licht. Kies daarom voor een plaats in je tuin die in de zon tot lichte schaduw ligt, niet te droog maar ook niet te nat is en een matig zurige grond heeft. Ontwikkelt de plant toch bloemen? Dan doe je iets verkeerd :), en verwijder je ze best zo snel mogelijk. Buig de stengel om en knip de bloem eraf.

Wat plaagbeheersing betreft, heb je geluk. Rabarber heeft weinig natuurlijke vijanden, net omdat hij zo zuur is. Er zijn trouwens verschillende soorten rabarber, en de ene is al zuurder dan de andere. Soorten met groene stelen smaken meestal zuurder, maar groeien beter. Professionele telers kweken deze soorten meestal voor de diepvriesindustrie. Soorten met rode of roze stelen smaken zoeter, maar brengen minder op. Ze zijn meer geschikt om vers te eten (uit het vuistje) of te verwerken tot jam, sap en zelfs wijn.

 

Oogsten

Het eerste jaar oogst je niet, zodat de plant al zijn energie kan gebruiken om te groeien. Vanaf het tweede jaar oogst je wel. Wanneer de stengels zo’n 60 cm lang zijn, kan je aan de slag: je neemt de dikste bladeren bij de steel, draait (!) ze een kwartslag om en trekt ze uit. Gebruik geen mes, want dan riskeer je dat het overblijvende deel van de stengels begint te rotten en de plant geïnfecteerd raakt. Verwijder vervolgens zo snel mogelijk de bladeren van de geoogste stengels (daarvoor gebruik je wel een mes), anders worden ze taai.

Oogst niet meer dan de helft van de stengels en kies er telkens de grootste uit.

 

rabarber-in-handdoek-bis-flickr-whitney.jpg

Beeld: flickr - Whitney

 

 

Forceren

Hoewel het seizoen traditioneel van april tot en met 21 juni loopt, kan je in de winkel al rabarber kopen vanaf november. Dat komt omdat professionele telers een deel van hun rabarber forceren. En dat kan jij ook, gewoon met een bloempot of emmer. Kies een hoog exemplaar uit die over de hele plant past, en maak bovenaan een gat. Omdat hij meer moeite moet doen om naar het licht te groeien, zal je rabarber meer energie steken in stengel- dan in bladgroei. Het resultaat zijn langere stengels, die bovendien beter afgeschermd zijn van het zonlicht en dus malser en lekkerder zijn. Zeker het proberen waard.

 

In de keuken

Om rabarber correct te kunnen bereiden, moet je eerst weten of de stengels jong dan wel oud zijn. Jonge stengels moeten immers niet geschild worden, maar oudere wel (trek de buitenste draden eraf met een scherp mesje). Snijd eventuele bladresten en de onderste, harde stukken weg, was de stengels en snijd ze in stukjes van 2 tot 3 cm. Volgens het basisrecept moet je ze vervolgens 10 minuten koken. Als de stengels in vezels uit elkaar vallen, is de rabarber gaar.

Tip: kook de voet mee, het lichtere en bredere deel van de stengels onderaan, dat neutraliseert het zuur een beetje en maakt de rabarber beter verteerbaar.

Rabarber is lekker bij desserts, platte kaas en gebak, maar kan ook prima gecombineerd worden met vis, varkensvlees en gevogelte. Enkele basisrecepten om onmiddellijk mee aan de slag te gaan.

 

rabarber-gesneden-bis-flickr-netzanette.jpg

Beeld: flickr - netzanette

 

 

Gestoofde rabarber

Dit heb je nodig:

  • 2 sjalotjes, fijngesnipperd
  • boter
  • 800 g rabarber, in stukken van 3 cm gesneden
  • groentebouillon (voor combinaties met andere groente) of witte wijn (voor combinaties met vis, gevogelte of varkensvlees)
  • peper en zout
     

Zo maak je het klaar:

  • Fruit de sjalot in een flinke klont boter, doe er de rabarber bij en zet onder met bouillon of wijn.
  • Laat even koken en stoof op een zacht vuurtje beetgaar.
  • Breng op smaak met peper en zout.

 

Rabarbercompote

Dit heb je nodig:

  • 300 g rabarber, heel fijn gesneden
  • 100 g kristalsuiker
  • 1/2de anijsster
  • water
     

Zo maak je het klaar:

  • Zet alle ingrediënten samen op het vuur in een bodempje water, schep goed om en laat zo’n 12 minuten zachtjes compoteren.
  • Je kunt zelf de gaarheid bepalen.

 

Snelle rabarberconfituur

Dit heb je nodig:

  • 300 g rabarber, geschild en in stukken gesneden
  • 300 g geleisuiker
  • sap van 1 citroen
     

Zo maak je het klaar:

  • Meng alles en laat 4 minuten koken.
  • Giet in potjes, laat afkoelen en sluit af.

 

Rabarbersap

Dit heb je nodig:

  • 1 kilo rabarber, gewassen, niet geschild, en in stukken gesneden
  • water
  • kristalsuiker
     

Zo maak je het klaar:

  • Doe de stukken rabarber in een pot, zet onder met water en laat onder deksel koken tot de rabarber volledig gaar is.
  • Voeg naar smaak suiker toe, zeef en laat afkoelen.
  • Drink het sap gekoeld of gebruik het als smaakmaker bij schuimwijn of cava.

 

Rabarbertaart

Dit heb je nodig:

  • 350 g rabarber

Voor het zanddeeg (of gebruik kant-en-klaar deeg):

  • 500 g bloem
  • 350 g boter, op kamertemperatuur
  • 125 g bloemsuiker
  • 2 eieren
  • 5 g zout
  • 10 g vanillesuiker

Voor de droge mengeling:

  • 15 g bloem
  • 115 g kristalsuiker

Voor het beslag:

  • 2 eieren
  • 125 g melk (of de helft melk en de helft room)
     

Zo maak je het klaar:

  • Meng voor het zanddeeg boter, eieren, bloem- en vanillesuiker. Doe er de bloem en het zout bij en meng kort door elkaar, het deeg moet een zekere korreligheid hebben. Laat minstens 2 uur rusten in de koelkast.
  • Rol het deeg uit en beleg er een vorm (20cm diameter/3cm hoog) mee.
  • Meng bloem en suiker voor de droge mengeling.
  • Meng melk en eieren voor het beslag.
  • Snijd de rabarber grof, spoel even en droog goed in een handdoek. Verdeel de rabarber over het deeg, bestrooi met de droge mengeling en overgiet met het beslag. Bak 30 minuten in een voorverwarmde oven op 180°C.

 

rabarber-taart-bis-flickr-bittle.jpg

Beeld: flickr - bittle

 

 

Bron: mijnflandria.be, lekkervanbijons.be, tuinadvies.be, rabarber.be, tuinpraat.be
 

Gerelateerde artikels